मै बराजोरसे हौसल् रहुँ । डिल छोर्क पत्रकारिता पेसाम लाग निसेक्लसे फे स्वतन्त्रपत्रकारिता कर्डारम कनाजोस आइल् रह । नेपालगंजम टिभी खुलल् पाछ थारु भषक कार्यक्रम चलैना बरवार रहर रह । यी रहर मेटाइक लाग पत्रकार संघर्या भगत थारु जीहँ कैयौचो अर्जि फे कर्नु । तर उहाँ आभिन् फे चाँजोबाजो मिलाई निसेक्ल हुइट । रेडियोम थारु भाषक साहित्यिक कार्यक्रम सुन्बो न मन निखाइठ् । थारुन्हँक सवाल व मुड्डा उठान कर्नामेरिक कार्यक्रम निहुइल् डेख्क मन छटपटाइठ् । फेर्से रेडियो कार्यक्रम चलैना झ्वाँक चलठ् ।
एक्क मनैया सक्कु अंग्ना अगोर्लसे सवँर्ना फे टालमेल नि मिलठ् । उहमार, स्याकठ् सम् एक्कठो बिचार तर मजबुट बिचार व उद्देश्य हुइकचाहि कना महि लागठ् ।
काकर्ना हो ? यिह प्रस्नक उत्तरम अल्झल् पलि रठुँ । एक उत्तर आइठ् समय निमिलाई सेक्ठुँ । एक मनैया कै काम करि? जिन्गिक डग्रिम अभावक लराई चलल् ब्यालम् पुस्टाफे सवाँरक पर्ना । कहुँ खुस्कल् कि गैल् । एक्क मनैया सक्कु अंग्ना अगोर्लसे सवँर्ना फे टालमेल नि मिलठ् । उहमार, स्याकठ् सम् एक्कठो बिचार तर मजबुट बिचार व उद्देश्य हुइकचाहि कना महि लागठ् ।
सोंच्नु । मै फे डानडान आपन लगानी करक चाहि पत्रकारिताओंर । खास कैक अउरक लाग उदाहरण या प्रेरणक स्रोत या त फेर सवाल उठानक हकदार बनक लाग । मनम एकठो सोंचाई आइल् किआब कुछ निसेक्ल से फे हमार थारु समुदायक प्रेरक ब्यक्तित्व, अग्रज हुँकन्हँक भलाकुसारी कर्ना (अन्तर्वार्ता) । याकर लाग म्वार योजना बरा मजा रह । पहिला बात थारु मिडिया लाइन्म म्वार चिनजान मजा बा । स्थानीय स्तरक नेपालीभाषि मिडिया म फे कुछ कुछ पहुँच बनाइल् बाटुँ कनाहस् लागठ् । उहमार, म्वार करल् कामहँ उहाँहुँक्र साथ डिहिं कना मै पक्का बिश्वास जमाक बैठल् रहुँ । वस हँक अनलाईन् चलुइया संघर्यन से फे म्वार सम्बन्ध ठिक ठिक बा कना मन्ठुँ । उहमार ओम्नफे कभर कराडारम कना हुइल् । हमार पहुरा डट कम अनलाईन् चलुइया लक्की सरसे म्वार पुरान चिनजान हो । थारुवान डटकम चलुइया मदन चौधरीसे चिनजान बा । लावा डग्गरक कोपिला सर मैगर संघर्या हुइट । ओसहँक अउर ढ्यार अनलाइन् चलुइया संघर्यनसे फे मैगर चिनजान बा कना हुइल् । सर्बहारी दाजु गोरखापत्रक थारु पृष्ठम छाप डरहिं । सन्तोष सर अग्रासन व युगबोध लगायतक दांगक पत्रिकम व प्रेम सर पहुरा लगायत कैलाली पत्रिकाम मज्जाले छाप डिहिं कना सोंच्नु । अन्तरवार्ता थारु भाषम लिहम् । डोस स्याकठ् सम नेपाली व अंग्रजी भाषम उल्ठा कैक उह अन्सार पत्रिकाम छपैना योजना बनैल रहुँ । कम्तिम पचास जन्हँक अन्तरवार्ता पुगिकलसे कहुँ से सहयोग जुटाक याकर दस्ताबेजिकरणक लाग किताबक रुपडेना महान सोंच बनैल रहुँ ।
मै सोंच्ल रहुँ, असिक कर्लसे हमार संगसंगक, हमार पाछक पाठक हुँकन बहुट उत्प्रेरणा मिल्ने रहिन् । तर आभिन् हार निखैल हुइटुँ । सबकुछ खैहो, हार नाखैहो कैक कठ काहुँ । उहमार फे खैनास् निलागठ् ।
कम्तिम पचास जन्हँक अन्तरवार्ता पुगिकलसे कहुँ से सहयोग जुटाक याकर दस्ताबेजिकरणक लाग किताबक रुपडेना महान सोंच बनैल रहुँ ।
आब सुरु कर परल् कैक लिस्ट बनैनु । लिस्ट बनाई काठमाण्डु ओंर्से शुरु कर्नु । अगुवा साहित्यकारम कृष्णराज सर्बहारी, सुशील चौधरी, लक्की चौधरीक नाऊँ सम्झनु । राजनितिओंर गोपाल दहित सम्झनु । युवा जाँगरम सिताराम डोस, रंगकर्मि प्रणव आकाश हँ सम्झनु । सरकारी जागिर खउइया बगालम प्रसादु जीहँ सम्झनु । आब पच्छिउँओंर खल्ह्यैनु लिस्ट लेक । बीच डग्रिम कबि बमबहादुर, साहित्यकार छबिलाल कोपिला, पत्रकार सन्तोष दहित, ईतिहासबिद् महेश चौधरी, संस्कृतिबिद् अशोक चौधरी हँ सम्झनु । ओसहँक दांगसे बाँके पुग्नु ट थारु होमस्टे चलुइया कृष्ण चौधरी, पत्रकार बिश्वराज पछल्डंग्या, पत्रकार बिमला चौधरी, ठाकुरसिंह थारु, लयागतहँ लिख्नु । बर्दियाओंर टकैनु । उहँर कबि सन्तराम धारकटुवा थारु, पत्रकार एकराज चौधरी, कबिराम थारु, लेखिका बालिका चौधरी, मानबहादुर चौधरीक नाऊँ भेटैनु । कैलाली कञ्चनपुर झँक्नु । युवा साहित्यकार सागर कुश्मी, लेखक दिलबहादुर चौधरी, पत्रकार प्रेम दहित, पत्रकार अबिनास दहित, पत्रकार मुकेश टेंर्रा लगायतहँ सम्झनु । ओसहँक सुर्खेतम मानबहादुर पन्ना व जेबी भाइहँ लिस्टम ढर्नु ।
यी बाहेक लिस्टम यी बगालक जनाऊँ फे रह । साँगिटिक व रंगकर्मी । याकरलाग दर्पण कुसुम्या, रमेश मिशन, बिबश घच्र्वार, प्रबिना दहित, राम व करण, सुमित्रा चौधरी, समिक्षा चौधरी लगायतक ढ्यार ढ्यार नामावली बा ।
हाँयहोंर्किक नेटनक नाउँ फे जोर्ल रहुँ । पुर्ण, गणेस, मानबहादुर व समाजसेबिनक फे । बरघर्या, चौकिडर्वा व सोहिन्र्यन् ट झन् छ्वार नि हुइना । सक्कुन्हँक नाऊँ लिख निसेक्नु । यी लेखम, जिन रिसैबि । मै फे परल् बाटुँ कैक सम्झबी ।
चार जहन एक एक महिना रहिक प्रस्नावली पठैनु । फोन कर्नु । तर । आभिन्तक वाकर जवाफ निपैनु । मनम महाँ झ्वाँक चलल् । असिन् काम कर छोर्डेनास् लागल् ।
कठ्यसे सुरु करुँकना डिमाग चलैनु । शुरुवाट लग्गक मनै तर नाऊँ चलल् मनैयसे कर्ना गोटि फँसल् । सुरुक अन्तरवार्ता कृष्णराज सर्बहारी दाजुक लेना, डोस सुशील दाजु, छबिलाल कोपिला, सागर कुस्मीक लाग प्रस्नावली तयार कर्नु । चार जहन एक एक महिना रहिक प्रस्नावली पठैनु । फोन कर्नु । तर । आभिन्तक वाकर जवाफ निपैनु । मनम महाँ झ्वाँक चलल् । असिन् काम कर छोर्डेनास् लागल् । फेर मनमन आपनहँ प्रस्न कर्नु, का मै हिंकन्हँकलाग काम कर्डिहटुँ?
मै ट आपन क्षमता बह्राइकलाग, आपन पहिचान बनाइकलाग, आपन समाज बनाइकलाग पो करटुँ । हिंक्र डिहँट् नाडिहँट् । कौन समस्या । लिस्टमका मनै ओरागैल बाट? अहँ, आभिन् लम्मा लिस्ट पलि बा ।
हाँ कुछ दिन् पहिल दाजु सर्बहारीसे फोन हुइल् रह । महाबिजि बाटुँ कहटल्ह । कैलालीम हुइजैटि रलक थारु साहित्यिक मेलाम भ्याँट हुइल् ब्याला लेबि कैक कैरख्ल । मै गजब हुई दाजु कैक कनु । तर मै तिन महिनकलाग गुप्तबास बैठ्ना घोषणा कर्ल बाटुँ फेसबुकम । उहमार फागुनम सागरजीक साहित्यिक कार्यक्रम व चैटम हुइना थारु साहित्यिक मेलाम पुग्ना फे मुस्किल् डेख्पर्टा । छबिलाल् कोपिला सरहँ फेसबुकम च्याट करबेर मै डुख्यारीहँ सहयोग कर परल् कैक लिख्डेनु । आब रिसाऊ चाहा ज्या करो । अग्रज हुँकनक बारेम अत्रा त लिख बनठ्हुई काहुँ । का पटा झ्वाँक लागल् सुरम अन्तरवार्ता लिख्क पठाडेठ कि । आब मै ड्वासर पहाँटम लागल् बाटुँ । यी पहाँट्क मनै जरुरी महि साथ डिहिं कना लागल् बा ।
जयहोस् ।
२०७३ फागुन ३ गते, नेपालगंज
