विचार

धनगढी –१६ धुर्जन्ना (कैलाली) बस्ने गम्वा थारु (७६) सँग थारु परम्परागत सीप र ज्ञानको भण्डार छ । त्यही सीप र ज्ञानको प्रयोगबाटै उहाँको घरव्यवहार चल्ने गर्छ । समयअनुसारका उपभोग्य सामान घरमै उत्पादन गरी नजिकको धनगढीबजारमा विक्री गर्ने थारुको दिनचर्या हो । आफ्नै सीपले घरमै उत्पादन गरिएका सरसामान बिक्रीबाट आउने आम्दानी...

गाउँ गाउँमा सिंहदरवार पु¥याउने भनाई स्थानीयस्तरमा निकै चर्चामा छ । त्यसअनुरुप काम नभएका गुनासो यदाकदा सुनिन्छन् । यद्यपि यो स्थीर सरकारको मुख्य लक्ष्य नै गाउँबस्तीको विकास गरी मुलुकलाई समद्ध बनाउने हो । गरिबीलाई मुलुकबाट हटाउने हो । अहिले विद्यमान १८ प्रतिशत गरिबीलाई सबै मिलेर काम गर्ने हो भने गरिबीको समुलअन्त्य...

करिब २३ वर्षपछि चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङको नेपाल भ्रमण तयभएको छ । यसअघि सन् १९९६ डिसेम्बर ४ मा तत्कालिन चिनियाँ राष्ट्रपति जैङ जेमिनको नेपाल भ्रमण भएको थियो । त्यतिबेला नेपालमा राजतन्त्र थियो । तर अहिले हुने सी जिनपिङको भ्रमणका बेला नेपालमा संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र छ । त्यसैले यी दुई भ्रमणको...

न्याय एउटा असाधारण चीज हो, जुन प्रत्येक ब्यक्तिका लागि अनिवार्य छ । अन्याय खराब हो, यसविरुद्ध सबैले आफ्नो आवाज उठाउनु पर्छ । न्याय आधारभूत सिद्धान्त हो, जुन शुरुदेखि मानिंदै आएको छ । तर, वर्तमानमा न्याय जटिल अवधारणा बन्न गएको छ । प्लेटोले भनेका छन्, ‘यदि हरेक नागरिक समाजमा रहेर आफ्नो...

गुरुवा (गुर्वा) अर्थात् गुरु+बुवा= गुरुवा । थारु–नेपाली–अंग्रेजी २०५७ शब्दकोषका अनुसार ‘गुरुवा’ भन्नाले “थारु धर्ममा प्रथम प्रजापति, थारुको रक्षा गर्ने व्यक्ति, थारु धर्मशास्त्र सम्बन्धी लक्षण एवं आचरण राम्रोसँग जान्ने व्यक्ति, थारु धार्मिक सम्प्रदायका प्रणेता, विधि विधानका व्याख्याता, थारुका आदि प्रवर्तक व्यक्ति, थारु सन्त, महात्मा, महर्षी वा सिद्ध, आध्यात्मिक सिद्धि प्राप्त गरेका...

थारु पत्रकार संघ, नेपाल गठनको मुख्य जस स्वर्गीय पत्रकार जयप्रकाश चौधरीलाई जान्छ । उहाँले कार्यकाल पूरा गर्न त भ्याउनु भएन । तर शुरुवात राम्रो गर्नुभयो । २०६६ वैशाख १२ गते थारु पत्रकार संघ नेपालको पहिलो तदर्थ समिति गठन भएको थियो । नेपाल टेलिभिजनमा कार्यरत जयप्रकाश चौधरीको अध्यक्षतामा नौ सदस्यीय कमिटी...

तराई–मधेश र थरुहट लगायतका क्षेत्रमा विभिन्न राजनीतिक दलहरुले गरेको आन्दोलनको क्रममा भएका हिंसा, हत्या, आगजनी, तोडफोड लगायतका घटनाहरुको सत्य, तथ्य छानबीन सम्बन्धी उच्च स्तरीय जाँचबूझ आयोग, २०७३ ले आफ्नो प्रतिवेदन २०७४ मंसीर २९ गते तत्कालिन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवासमक्ष बुझाएको थियो । १४ महीना खर्चेर आयोगमा प्राप्त ३२६४ उजुरीको छानबीन गरी...

थारु समूदायको अट्वारी पर्व भाद्र महिनाको शुक्ल पक्षको आईतबारका दिन मनाईने पर्व हो । यो पर्व दुई दिन मनाईन्छ । यो पर्वको आगमनसँगै थारु समुदायमा तोरी पेलाउने, पिठो पिसाउने काम दुई चार दिनदेखि नै शुरु भइसकेको हुन्छ । पहिलो दिन अट्वारी पर्वको पहिलो रात दर (भिन्स¥या भाट) खाने नाममा भात, माछा चोखो...

थारु समुदायको मौलिक पर्व हो ‘अट्वारी’ । पारिवारिक सम्बन्ध बनाइराख्ने यो पर्वको मुख्य विशेषता हो । पश्चिम नेपालका थारु समुदायले विशेषगरी यो पर्व मनाउँछन् । थारु पुरुषले व्रत बस्ने पर्वकोरुपमा पनि यो चिनिन्छ । थारु महिलाले कृष्णजन्माष्टमी (अष्टिम्की) मा व्रत बस्छन् । पुरुषहरु अट्वारीमा । पश्चिम नेपालका थारुको वर्षदिनमा व्रत...

थारू समुदायको महिलाको विशेष पर्वको रुपमा अष्टिम्की अर्थात् श्रीकृष्ण जन्माष्टमीलाई लिइन्छ । भाद्र महिनाको कृष्ण पक्षमा पर्ने अष्टमी तीथिमा भगवान् श्रीकृष्णको जन्म भएको दिनलाई थारू समुदायमा अष्टिम्की मनाइन्छ । यस दिनमा विशेष गरी श्रीकृष्णको जन्मोत्सव भएकाले कृष्ण (कान्हा) को पूजा गरिन्छ । थारू महिलाले यस पर्वलाई विशेष महत्वका साथ मनाउँछन्...