विचार

नेपाली जातजातिको फुलवारीमा रहेका एकसय २६ जातजातीमध्ये सम्पूर्ण जनसंख्याको ६ दशमलव ६ प्रतिशत पुर्व मेचिदेखि पश्चिम महाकालीसम्म २२ जिल्लामा स्थायीरुपमा थारुहरु बोसोवास गर्छन् । यो जाती समुदाय स्वभावले शान्त, इमानदर, मेहनती, छलकपट धेरै नजान्ने, सीधा वोल्ने र हठी स्वभावका हुन्छन् । जसलेगर्दा सहनसम्म सहन्छन् । असहय भएपछि भिड्छन्, कसैको सुन्दैनन्...

नेपालके लौव संविधान २०७२ बनलपाछ मुलुक लौव दिशाम गैइल बा । संविधानके भावना, मर्म अनुरुप संघियताफे कार्यान्वयनम बा । उह संविधानह कार्यान्वयन कर्ना क्रमम हमार देशह सात प्रदेशम बाट्गैल बा । तीन चरणके निर्वाचन कर्टि स्थानिय, प्रदेश, संघ ओ राष्ट्रिय सभाके निर्वाचन हो स्याकल अवस्था बा । जनतनके मत बाम...

धुलो र हिलोमा खेलिने हुनाले थारुले यस पर्वलाई धुरहेरी भन्छन् । यसलाई होरी, होली पनि भनिन्छ । थारु भाषाको ठेट शब्द ‘होरी’ अथवा ‘धुरहेरी’ नै हो । परापूर्वकालदेखि यो सांस्कृतिक पर्वलाई थारु जातीले मनाउँदै आएका छन् । महाभारतको कथासँग थारुको तमाम संस्कृति र पर्व मिलेजस्तै यो होली पर्व पनि महाभारतको...

नेपालमा विभिन्न जातजातिहरुको बसोबास रहेको देश हो । यहाका विभिन्न जातजातिले प्राचिनकालदेखि आ–आफ्नो कला, सस्कृति, चाडपर्व, भेषभुषामा रमाउदै आएका छन् । यी जातजातिमध्ये थारु समुदाय पनि एक हो । उनिहरुको आफ्नै किसिमको सस्कृति, रहन–सहन, लवाई खवाई, बोलीचाली र चाडपर्व मनाउँदै आएका छन् । प्रकृतिसँग अति नजिक रहेका थारु समुदाय सस्कृतिको...

धेरै लामो समय लाग्यो । २०६३ सालमा माओवादी पार्टी शान्ति प्रक्रियामा अवतरण गरेपछि सबभन्दा पहिले मैले पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’सँग अनौपचारिक वार्ता गरें । काठमाडौंको तोरीबारीमा पहिलो भेट भयो । काठमाडौंको बागबजारको एक होटलमा अर्को भेटभयो । मैले पार्टी एकता सम्बन्धी कुरा गरें । प्रचण्डले ‘हुन्छ’ भन्नुभयो । मैले आफनै पहलकदमीमा प्रचण्डसित...

अहिले वाम गठबन्धनमा आवद्ध प्रमुख दुई कम्युनिष्ट दल नेकपा (एमाले) र माओवादी केन्द्रको एकताको विषय नेपाली राजनीतिक वृत्तमा चर्चाको विषय छ । २०७४ असोज १७ गते छ–बुँदे सहमति गरी एकता प्रक्रियाको औपचारिक शुभारम्भ गरेका यी दुई दल अहिले पनि एकताकै अभ्यासमै छन् । यी दुई दल एकता प्रक्रियाको मेलोमा रहँदा...

विषय प्रवेशः दोस्रो जनआन्दोलन २०६२÷०६३ पछि थरुहट, लिम्बुवान, तमुवान, तामाङ्गसालिन, मगरात लगायतका शक्तिहरु एकै ठाउँमा जर्मुराए । स्वायत्त राज्यपरिषद गठन गरी पहिचानवादी शक्तिहरु एक ठाउँबाटै संघर्ष गर्दा आदिबासी जनजातिले आशाको दियो बलेको महशुस गरेका थिए । पहिचानवादी शक्तिले एकै मोर्चाबाट संविधानसभाको पहिलो निर्वाचन २०६४ मा चुनाव लड्ने निस्कर्षकासाथ संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय...

कान्तिपुर नगरले मात्र होइन, देशले नै औषधी उपचारको क्षेत्रमा निकै फड्को मारिसक्यो । तैपनि दुर्गमका केही कुनाकाप्चा औषधी उपचारको अभावमा छट्पटाउदै जीवन बाचिरहेको छ अझैसम्म । शहरबाट पर कुनै एउटा विकट ठाउँमा जीवनजल नपाएर मानिसहरुले मृत्युवरण गर्दापनि रुघा लागेको निहुमा एम्बुलेन्समा हस्पिटल पुगेका पनि देखिन्छन् यो कान्तिपुर नगरमा । पेट...

थारु माघी सो समुदायको नयाँवर्ष हो । नेपालीका लागि माघेसंक्रान्ति राष्ट्रिय पर्व हो । तर माघे संक्रान्ति एक दिनमै सीमित छ भने माघीपर्व पुरै महिनाभरी । पूर्वका थारुले यसलाइृ तिला संक्राइत् भन्ने गर्छन् । चाडपर्वमा मिठो खाने र रमाइलो गर्ने त हुन्छ नै । तर थारु समुदायले सांस्कृतिक कार्यक्रम र...

मकरसक्रान्तिबाट सुरु भई माघ महिनामा थारु समुदायले मनाउने महान पर्व माघि हो । यो थारु समूदायकालागि आर्थिक बर्षको सुरुवात पनि हो । माघे संक्रान्ति थारु कमैया कम्लरीहरुको मुक्ती दिवशकोरुपमा पनि लिने गरिन्छ । यो एक सामाजीक, सांस्कृतिक सदभाव बोकेको पर्व पनि हो । थारुहरु यो पर्वलाई बर्का टिउहार पनि भन्दछन्...