साहित्य

कर्खा कोट र कोतका समयका कल्पान्त गाथाहरू– हुड्कामा विरुदावली पयरमा छन् घाउ–टाँकाहरू ! फाटेको इतिहासको छ पगडी कर्नाल भोकै बजे, पैताला रगताम्य माथ–तनमा रङ्गीन धाजा सजे ! –। १ ।– पैकेला झगुला र खाँक्कर तिनै लोकोक्तिका आँखर, पुर्खाका पदचाप कोरस कला संस्कारका पाहुर ! सारा वस्त्र सिलाउने ‘बलबिरे’ निर्वस्त्र आफैँ किन ? ढाल्ने शस्त्र सुवीर ‘जग्गु तिरुवा’ सन्त्रस्त...

त्वहार बटिया, महा महङ्गा होगिल । करिया गटिया, महा महङ्गा होगिल । आजा–बुदु करैं, काठ कवारके काम ओहे खटिया, महा महङ्गा होगिल । पहिले घर भर्के, छकित्रा भाँरा वर्तन काँसक टठिया, महा महङ्गा होगिल । भोजमे बेल्सना, ठुन्यार टपरी डोना सख्वक् पतिया, महा महङ्गा होगिल । चौंकस चैनार रहे, सबके घर अङना भोजाही बरटिया, महा महङ्गा होगिल । बोली ठोली...

थारु कविता पोर, परार, चिरार मोर देश बन्ना आश ! मने बटिया हेरत् हेरत् पुगे लग्नु आज पचास तौन फे नै बनल मोर देश ।। जब गोमन्ह्या करुँ पञ्चायतके छाँही ! जब पैला सर्नु धुँवा–बारुदसे देश रुइल निर्दलसे बहुदल व्यवस्था परिवर्तन हुइल तौन फे नै बनल मोर देश ।। मनै मरके व्यवस्था परिवर्तन कर्ली पुरानसे लावा लन्ली आब तो हुई विकास कली ! सबजे ओहे सोँच्ली तौन फे नै बनल मोर देश ।। राणा,...

काठमाडाँै, वैशाख २६ गते । राष्ट्रिय सभाका अध्यक्ष गणेश तिमिल्सिनाले नेपालका जातजातिका भाषा, संस्कार, संस्कृति र कलाको सम्वद्र्धनले मुलुक समृद्ध बन्ने बताउनुभएको छ । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान र अनुसन्धान उद्यमशीलता एवम् दिगो विकास केन्द्र धनगढीद्वारा विहीवार राजधानीमा आयोजित “वर्तमान परिप्रेक्ष्यमा सामाजिक एवं सांस्कृतिक रूपान्तरणका लागि पश्चिम नेपालको आकांक्षा र आवाज” विषयक...

हजारौं रहर बोक्के नेंगटुँ इ देशमे । सपनक् सहर बोक्के नेंगटुँ इ देशमे । मोर मुटुमे घाउ खोज्ठो काहे टुँ, मै मुटुमे असर बोक्के नेंगटुँ इ देशमे । यहाँ बीर सहिडन्हे समझके आझ, लम्मा सफर बोक्के नेंगटुँ इ देशमे । भ्रस्टाचारिन्हे सखाप पारक् लाग, हाँठम् जहर बोक्के नेंगटुँ इ देशमे । यदि भेटैम कलेसे बुद्धहे जरुर कहम्, शान्तिक् खबर...

अकबरे ठकुरी हुइस् ओकर नाउँ । ऐलानपुर थारु गाउँक् एक्थो लौण्डी आपन गोहीक पाछे गतियातिर नुक्ती कहली । हुँकार गोही सेन्दुरिया झसक्के पाछे पइला सर्ली । कपारीम ढकियाभर वयर टुरके लानत देखके का लानतै यी लर्का ? सोंच्ती अकबरे ओइनके लग्गे गइल । भेंरी चह्राई गैलबेला गाउँक लौण्डिन वयर टुरके...

काठमाडौं, मंसिर १ गते । नेपाली साहित्य तथा संस्कृति प्रतिष्ठान कैलालीले राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेसहित विभिन्न सातजना साहित्यिक स्रष्टालाई पुरस्कृत तथा सम्मानित गरेको छ । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको सभाकक्षमा शनिबार आयोजित पुरस्कार समर्पण समारोह २०७५ मा छवटा पुरस्कारबाट सातजना व्यक्तित्व पुरस्कृत हुनुभएको हो । कार्यक्रममा एक लाख राशीको मनिराज वाङ्मय पुरस्कार २०७४...

खै कहाँसे शुरु करुँ ? कहाँ अन्त्य ?? नै देख्थुँ कहुँ, हमार थारुन्के गन्तव्य । बैठक, ख्याल, कचहरीमे सुन्थुँ मन्तव्य, कुही नैदेख्थुँ, पूरा करत् आपन कर्तव्य ।।१।। कमजोर बा प्रतिनिधित्व, राजनीति, प्रशासन कहिया हुई हमार, नेतृत्वमे देशके शासन ? एकतासे काम करी, नै हो जरुरी अब भाषन, मेहनत कर्वी तब ना, घर भर्के हुई राशन ।।२।। पढी लिखी...

सुनिल चौधरी झुम्का, भदौ १० गते । भाषालाई जागृत गराउँदै कबिताको माध्यमबाट थारु समाजलाई खवरदारी गर्ने उद्देश्यसाथ लेखक परशुराम चौधरीको थारु कबिता संग्रह आइतवार बिमोचित भएको छ । सुनसरी बक्लौरीका स्थानिय स्रष्टा परश्ुाराम चौधरीले रचना गरेको थारु भाषा साहित्य जागरण कबिता संग्रह रामधुनीको झुम्कामा एक कार्यक्रमका बीच लोकार्पण गरिएको हो । थारु कल्याणकारीणी...

मुना चौधरी नेपाली साहित्यिक फाँटकी फक्रिन लागेकी मुना हुन् । विशेषगरी थारु साहित्यमा स्थान बनाउने प्रयासमा रहेकी लेखिका मुनाले पहिलो कृतिकोरुपमा ‘जयवर्धन सलहेश’ उपन्यास लिएर आएकी छिन् । अध्ययन र अध्यापन पेशामा रहेकी उपन्यासकार चौधरीले थारुको ऐतिहासिक तथा पौराणिक विषयलाई समेटेर उपन्यासलाई पुस्तकाकार दिएकी छिन् । जयवर्धन सलहेश मुख्य पात्रकारुपमा उपन्यासमा...