विचार

थारु समुदायका लागि माघी नयाँवर्ष हो । नेपालीका लागि माघेसंक्रान्ति राष्ट्रिय पर्व हो । तर माघे संक्रान्ति एक दिनमै सीमित छ भने माघीपर्व पुरै महिनाभरी । चाडपर्वमा थारु समुदायले सांस्कृतिक कार्यक्रम र खानपिनलाई मात्र जोड दिएका हुँदैनन् । त्यस सँगसँगै त्यसको सांस्कृतिक, सामाजिक, राजनीतिक, धार्मिकपक्षलाई समेत ख्याल गरिएको हुन्छ ।...

“चौथो विश्व राष्ट्रहरुमा जनताले उनीहरुको आफ्नो पक्षबाट जे सोच्दछ, निर्णय गर्दछ र कार्य गर्दछ; त्यसले नै आउँदो पुस्ताको निमित्त बनाइने विश्वका धेरै अन्तर्राष्ट्रिय नीतिहरु प्रभावित रहने छन् – डा. रुडोल्फ सी. राइजर, अध्यक्ष ः विश्व आदिवासी अध्ययन केन्द्र ।” प्रारम्भ यो वहसको प्रारम्भ मैंले डा. रुडोल्फ सी. राइजरको उपरोक्त भनाई उल्लेख...

पहिचान र राष्ट्रियताको आगमनसँगै आज हाम्रो नेपाल अनि नेपाली समाज ठूलो संक्रमणको भुमरिमा फस्दै गइरहेको छ । प्रष्ट सैद्धान्तिक आधारको अभावमा एकले अर्कालाई दोष लगाउने, एकले अर्काको पहिचानलाई शँकाको दृष्टिकोणले हेर्नेजस्ता सामाजिक तथा साँस्कृतिक विचलनहरु छरप्रष्टरुपमा अभिव्यक्त भेैरहेका छन् । नेपालको संविधान २०७२ कार्यान्वयनभएदेखि नेपाल एउटा धर्म निरपेक्षता भएको देशकोरुपमा...

“सखिए हो ! माघीक् पिबी गुरी जाँर ...” (साथीसंगी हो ! माघीमा पिऔंला गुलियो जाँड) यो गीतको श्लोकले माघीको पहिचानलाई अहिलेसम्म भरथेग गर्दैआएको छ । थारु माघीपर्वलाई गैरथारु समुदायले बुझ्ने यत्ति हो । कारण, हामीले यस पर्वको महत्व र नयाँ वर्ष किन ? बौद्धिक वहस गर्न सकेनौं । पर्वको दायरालाई...

जेलनेल, यातना, झुठ्ठा बनावटी मुद्दा स्वीकर्ती आन्दोलनके एक फरक मोर्चामे हमरे २५ जाने जेलमे बटी । यी फेन आन्दोलनके मोर्चा हो । खाली भौतिक शरीर कैद बा, तन, मन, सोच, चिन्ता, माया, सम्झना हमेशा हमेशाके यादगार पल अपनेनठनसंगे रहल अनुभूत कर्ठु, जे सडक सदनके शान्तिपूर्ण थरुहट आन्दोलनमे निरन्तर लागल बाटै...

बनावटी झुठ्ठा मुद्दामा जेल बसाई १६ महिना पुग्दैछ । दैनिक दशबाह्र जना भेट्न आउँछन । दर्जनौ नेता र साथीहरुको खबर, सन्देश भेट्न आउनेहरुबाट पाउँदैछौ । अचेल सबैले सोध्ने गरेका छन । किन राजीनामा दिनु भो ? अब कुन पार्टीमा प्रवेश गर्ने ? गच्छदारसँग के    मिलेन ? के सोचेर राजीनामा गर्नु...

आज विश्वका धेरै मुलुकहरुमा संविधान परिवर्तन भएको छ । शासनको स्वरुप बदलिएको छ । उन्नाइसौँ शताब्दीमा उदारवाद, बीसौँ शताब्दीमा लोकतन्त्र र एक्काइसौँ शताब्दीमा सङ्घीय उदारवादी लोकलन्त्रको लहर चल्दो छ । नेपालले पनि संङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक शासन व्यवस्थालाई रोजेको छ । दोस्रो विश्वयुद्धको अन्त्यसम्म विश्वमा मुख्यतयाः अमेरिका, स्वीट्जरल्याण्ड, क्यानडा र अष्ट्रेलियामा...

पृष्ठभूमिः थारु कल्याणकारिणीसभालाई नेपालको सबैभन्दा जेठो सामाजिक संस्थाकोरुपमा चिनिन्छ । गठन प्रक्रिया र सभाको गतिविधि धेरै पहिलेदेखि शुरु भएपनि वि.सं. २००५ मा संस्थागत औपचारिकता पाएको सभा निकै ढिलोगरी २०४८ कात्तिक ११ गतेमात्र जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंमा दर्ताभयो । सभाका समकक्षी संगठनहरुले मुलुकको नेतृत्वमा पटक पटक आए, आइरहेका छन् । तर सभाले...

धेरै लामो समयपछि सिएनजीको लेख आयो । निकै खुशी लाग्यो । नेपालभरका लाखौंलाख थारु विद्यार्थीको गौरव र गरिमामय छाता संगठन थारु विद्यार्थी समाजकोबारेमा निकै यथार्थपरक लेख पढ्न पाइयोे । यी र यस्ता विषयमा सिएनजीले निरन्तर कलम चलाएको भए थाविस अहिलेको अवस्थामा आउने थिएन होला । तथापि उहाँको लेख हमार पहुरा...

पृष्ठभूमीः थारु विद्यार्थी समाज स्थापना गरेको संस्थापक अध्यक्ष रेशम चौधरी टीकापुर, कैलालीको घटनाको दोषी करारगर्दै अहिले भारत निर्वासनमा रहेको बुझिन्छ । २०५२ सालमा थारु विद्यार्थी समाज स्थापना गर्दाकोबखत शायद आफ्नै किसिमको समस्याहरु थिए । काठमाण्डौ उपत्यका बाहिर थारु विद्यार्थीहरुको संगठन पहिला नै स्थापना भएकोले ती संगठनहरुबीच प्रतिस्पर्धा तिब्र हुनेहुन की...