थारु पहिचानके लाग डस्यक गोरपासु

थारु पहिचानके लाग डस्यक गोरपासु
असौंक डस्या पहिल महाडिनलाग अस्या लगाइल डेवारी लस्क्याइल उहमार डस्या हुइल बस्या । मुले, गोरपासु करबेर आपन समुदायके जंग्रार अग्रज युवा ओ कवि, कलाकार, साहित्यकार लोककवि, स्रस्टनसे कैगिलक डन्डुर उक्वाँर भ्याँट मिलल झन्झट आम्हि फे मनके अन्टरमन्टरम पलिबा । डस्याम लम्मा विदाम आफन्तसे उक्वाँर भ्याँट लग्ना, खानपिन ओ रहारंगिट कर्ना,...

संरक्षणको पर्खाइमा जखौर ताल

संरक्षणको पर्खाइमा जखौर ताल
धनगढी उपमहानगरपालिका ७, स्थित जखौर तालले यस क्षेत्रकोमात्र नभई सिंगो जिल्लाकै प्रतिष्ठा बढाएको छ । आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको रोजाइमा रहेको यस तालको उचित संरक्षण भने हुन सकेको छैन । धार्मिकस्थलको समेत पहिचान बनाएको यस तालको संरक्षणमा स्थानीय तथा राज्यले ध्यान दिनसके थप पर्यटकहरुको रोजाइको स्थल जखौर ताल हुनसक्छ । धनगढी...

नेपालको ताजमहल पुग्दा ..

नेपालको ताजमहल पुग्दा ..
‘पाल्पा’ आफैमा प्रकृतिले सजिएको सुन्दर बगैचासरी छ । लाग्छ प्रकृतिले दिनुपर्ने सबै सुन्दरता अञ्जुलीभरी ल्याएर त्यहाँ खन्याइदिएकी छिन् । र’त पाल्पा मनोरम र प्राकृतिक छताले भरिभराउ छ । प्राकृतिक शितलता मनुवाका लागि कहिल्यै नमेटिने प्यास हो । शरीरलाई पानीको तिर्खा लागेसरी हरियालीको प्यास मान्छेलाई लागिरहन्छ । काठमाडौंजस्तो भीडभाड, उकुसमुकुस, ठेलमठेल...

आदिबासी थारुले दशैंमा किन सेतो टीका ग्रहण गर्छन् ?

आदिबासी थारुले दशैंमा किन सेतो टीका ग्रहण गर्छन् ?
सेतो रङ्गलाई प्राकृतिक रङ्ग भन्ने गरिन्छ । पृथ्वीमा कुनै कृतिम रङको उत्पादन नहुँदा सेतो रङ्गकै बर्चस्व थियो । पछि मानवले विभिन्न खोजअनुसन्धान गरेर थरिथरिका कृतिम चिजवस्तुको उत्पदान गरे । अहिले प्राकृतिक सेतो रङ्गभन्दा त्यही कृतिम अन्य रङ्गले रंगाइएका झिलिमिली चिजवस्तुको बजार छ । मान्छेको मन र रोजाई पनि बहुरङ्गी भएको...

मध्ये तराईका थारु समुदायले धुमधामसँग मनाउँदैछन् यमोसा पर्व

मध्ये तराईका थारु समुदायले धुमधामसँग मनाउँदैछन् यमोसा पर्व
सञ्जय चौधरी चित्तवन, असोज १४ गते । चित्तवन र नवलपरासीका थारु समुदायको दास्रो ठूलोपर्व यमोसा अर्थात् (पितृऔंसी) शुक्रवारदेखि सुरुभएको छ । दिवंगत भएका आफन्तहरुको सम्झनामा यो पर्व मनाउने गरिन्छ । यमोसा पर्वमा थारु समुदायका सम्पूर्ण व्यक्तिहरुले पितृहरुलाई तर्पण गर्ने गर्दछन् । दसैंको घटस्थापनाको अघिल्लो दिनलाई यमोसा भनिन्छ । यमोसा पर्व दुई दिन...

संविधानको एकवर्षे उतारचढाव

संविधानको एकवर्षे उतारचढाव
गतसाल २०७२ असोज ३ गते साँझ तत्कालिन राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवले संविधानसभा भवनबाट नयाँ संविधान सार्वजनिक गर्नुभएको थियो । सुशील कोइराला मुलुकको प्रधानमन्त्री थिए । २०७२ भाद्र ३० गते राती नौ बजे संसद बैठकबाट संविधानका सबै धारा पारित भएका थिए । बैठकमा उपस्थित ५३२ मध्ये ५०७ जनाले पक्षमा मतदान गरेका...

संसदीय व्यवस्थाको चुनौति

संसदीय व्यवस्थाको चुनौति
हाम्रो एउटा गजबको प्रबृत्ति छ । जुन व्यवस्था अपनाउँछौं त्यो नै सर्वोत्तम व्यवस्थाकोरुपमा व्याख्या गर्छौं । चाहे त्यसबारेमा विस्तृत अध्ययन भएको होस् या नहोस् । त्यसले प्रतिफल दिने आधार होस् या नहोस् । पहिले भाषण गर्छौं अनि कार्यान्वयनतिर लाग्छौं । कार्यान्वयन गर्दैजाँदा त्यसले राम्रो प्रतिफल दिंदैन, अनि हाम्रा भाषण मिथ्या...

तीजको साँस्कृतिक विचलन

तीजको साँस्कृतिक विचलन
नेपाली महिलाहरुको महानपर्व तीजको पौराणिक महत्व, परम्परागत मान्यता र सान्दर्भिकता आजको परिवेशमा आइपुग्दा यसका धेरै आयामहरूमाथिकै भिन्नता आइसकेको छ । हुनत नेपाली समाजलाई पश्चिमा मुलुकका परिवर्तन, जीवनशैली र रहनसहनले पनि प्रभाव पारेको छ । नेपाली समाजमा महिलाको अवस्था पनि विविधपक्षमा सुधार हुँदै यो अवस्थामा आइपुग्दा केहीमाथि उठेको छ । सूचना...

शुरुभयो थारु अतवारी पर्व, के छ ‘अत्वारी’को महिमा

शुरुभयो थारु अतवारी पर्व, के छ ‘अत्वारी’को महिमा
पृष्ठभूमिः आइतवार पर्नेहुनाले यस पर्वलाई अत्वारी भनिएको हो । ‘आइत + वारी’ शब्द अपभ्रंस हुँदै बोलीचालीमा अत्वारी भनिएको हो । कृष्णाष्टमी पछि आउने यसपर्व थारु पुरुषले मात्र व्रतबस्ने फरक मौलिकता र अपनत्वपन बोकेको ठूलो चाड हो । यो वर्ष भाद्र १९ गते आइतबार यो पर्व मनाइँदैछ । हिन्दू चेलीको चाड तीज...

टीकापुरमा अज्ञात त्रासदि

टीकापुरमा अज्ञात त्रासदि
महाभूकम्पको पीडाबाट देश तङ्ग्रिनै पाएको थिएन, ठीक एक वर्ष पहिले देशसामु अर्को त्रासदी तेर्सिन पुग्यो । यो त्रासदीपूर्ण घटना थियो पश्चिम नेपालस्थित टीकापुरको । नाबालकसहित आठ सुरक्षाकर्मीको नृशंस हत्या गरिएको टीकापुर घटनाको जति निन्दा गरे पनि कमै  हुन्छ । यो अमानवीय हो । हत्यापछि टीकापुरमा अर्को ताण्डव मच्चियो, जो थप...