विचार
संघीयता कार्यान्यन र माघ सात
तत्कालिन संविधानसभा नयाँ बानेश्वरबाट २०७२ असोज ३ गते साँझ ५ बजे नयाँ संविधान जारी भएसँगै संविधानसभा स्वतः व्यवस्थापिका संसदमा रुपान्तरित भयो । रुपान्तरित संसदको समयावधि ०७४ माघ ७ गते सम्म छ । सो समयभित्र नयाँ संविधानले व्यवस्था गरेका सबै तहको निर्वाचन सम्पन्न गरिसक्नुपर्छ । त्यो अवधि पूराहुन अझै उन्नाइस महिना...
संसदीय मर्यादाका कुरा !
बजेटको सूचना चुहावटको विषयलाई प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसले अहिले संसदीय मर्यादाको हावाला दिंदै ‘चियाको कपमा तुफान ल्याउने’ प्रयास गर्दैछ । जेठ १५ गते अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले आ.व. ०७३÷०७४ को बजेट प्रस्तुत गर्नुपूर्व अखबारमा बजेटबारेको सूचना चुहिएको आरोप कांग्रेसको छ । संसदीय मर्यादाको उल्लंघन भएको भन्दै सो दलले जेठ १७...
क्रिकेटमा धनगढीको मलजल
विषय प्रवेश
अहिले नेपाली क्रिकेट संघ (क्यान) विवादमा फसेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आइसीसी) ले राजनीति भएको भन्दै क्यानलाई आफ्नो सदस्यबाट निलम्बन गरेपछि नेपाली क्रिकेटको भविष्य के हुने हो ? सर्वत्र चासोको विषय बनेको छ । र, बन्नु पनि स्वभाविक हो । यसले नेपाली क्रिकेट प्रेमीहरुलाई निराश बनाएको छ ।...
चौतारीको अधिवेशनः उठ्नुपर्ने मुद्दा
प्रेस चौतारी नेपालको आठौं राष्ट्रिय अधिवेशन विहिबारबाट शुरुभएको छ । पचहत्तरै जिल्लाका करिब सातसय पत्रकार काठमाडौंको खाल्डोमा जमघट भएका छन् । पत्रकार आफ्नैलागि रणनीति र कार्यनीति बनाउनमा व्यस्तछन् । अघिपछि अरुकालागि बोल्ने, लेख्ने र वकालत गर्ने पत्रकार अहिले आफ्नै हकहित र पेशा व्यवसायबारे चिन्तन–मनन् गर्दैछन् । पत्रकारको जिवन नै अचम्मको...
हामी फुटे आन्दोलन उठ्दैन
२०७२ साउन २७ गतेबाट उठेको थरुहट÷थारुवान आन्दोलन नेपाली जनताहरुको अपार साथ सर्मथन र सहयोगले उत्कर्षमा पुग्यो । आत्मसम्मान, पहिचान, न्याय, अधिकारकालागि थरुहट तराईमा उर्लिएको जनसागरलाई जबर्जस्त नेपाल सरकार गृहप्रशासनले बुट, लाठी, अश्रुग्ँयास, बन्दूक प्रयोग गर्दै दबाउन खोज्दा कैलाली टीकापुरमा अनपेक्षित घटना घट्यो । यही घटना पश्चात थरुहट आन्दोलन बिस्तारै सेलाएको...
सुनुवाईको गोलचक्कर !
संसदीय सुनुवाई समिति अहिले आफ्नै सुनुवाईको गोलचक्करमा छ । संवैधानिक अङ्गका प्रमुख तथा उपप्रमुखहरुको नियुक्ती अघि नै संवैधानिक परिषदको सिफारिसमा व्यवस्थापिका संसद अन्तर्गतको संसदीय सुनुवाई समितिमा सुनुवाई हुनुपर्ने संवैधानिक व्यवस्था छ । नयाँ संविधानको धारा २९२ अनुसार ‘सुनुवाई प्रयोजनका लागि संघीय संसदका दुवै सदन (प्रतिनिधि सभा र राष्ट्रियसभा) का सदस्यहरु...
वागमति, ढलमती र हाम्रो सभ्यता
यसैगरी हुँदोरहेछ सृजना !
कोठामा छोरा ‘आकाश’ एक्लै गुनगुनाइ रहेको थियो । कोठासँगै जोडिएको बाथरुममा म भाँडा मस्काइरहेकी थिएँ । के गरिरहेछ, कोसँग कुरा गरिरहेछ भनेर हात पखालेर हेर्छु ‘ऊ त मातृभाषाको कविता पो पढिरहेछ ।’ गोरखापत्रमा हरेकदिन मातृभाषाको दुईपृष्ठ प्रकाशन हुन्छ । हाम्रो मातृभाषा पश्चिमा डंगौराथारु । महिनाको दुईपटक मातृभाषाको खुराक पढ्न पाइन्छ...
लोप हुँदैछन् थारु लोककथा
अलिखितरुपमा कण्ठकै आधारमा भनिने कथाहरु नै लोककथा हुन् । थारुमा यसलाई ‘बटकुही’ भनिन्छ । यसमा सृजनात्मकता हुन्छ । श्रृङ्गारिकता हुन्छ । लयात्मकता र सुमधुररस समिश्रण हुन्छ । लोककथाहरु ग्रामीण परिवेशमा प्रायः हरेक पूर्खाका जनजीव्रोमा झुण्डिएका हुन्छन् । तर यी कथाहरु मात्र मौखिक गाथाकारुपमा सीमित छन् । अर्थात् लोककथाहरु अहिले मौखिक...