विचार

मानिस चेतनशील प्राणी हो, मानिस जन्मैदेखि राजनैतिक प्राणी हो जस्ता शब्दलंकारहरु यत्रतत्र पढ्न र सुन्न सकिन्छ । आजको मानिस एक्काइशौं शताब्दीको आधुनिक अझ अगाडि बढेर उत्तराधुनिक सभ्यताको प्रवर्तकको रुपमा आफूलाई परिचित गराउने गर्दछ । इतिहासको अन्त्य गर्दै निराकार विश्वको परिकल्पनाको भाष्य पनि भज्ने गर्दछ । तर किन आज त्यही मानिस,...

थारू समुदायको प्रमुख परिकारमध्ये एक हो ‘ढिक्री’ । हरेक दशैंमा कुलदेवताको पूजा गरेपछि मात्र ढिक्री परिकार खान शुरु गरिन्छ । नयाँ धान उत्पादन भएपछि दशैंको अष्टमीको दिन नयाँ चामलको पीठोबाट बनाइने ढिक्री बेलको हाङ्गामा गुँठेर (गाँसेर) घरको कुलदेवतालाई चढाइन्छ । देवताको पूजापाठ गरेपछि घरका सदस्यलाई वर्षभरी ढिक्री परिकार बनाउने र...

वि. सं. २०२८ सालम ‘गोचाली’ प्रकाशन करबेर हमार भाषिक नीति बनाइक लाग हम्र एक्ठो ‘थारू भाषा तथा साहित्य सुधार समिति’ गठन करल रलही । हम्र थारू भाषा ओ साहित्य सुधार कर्ना क्रमम बुर्जुवा साहित्यके सिर्जना कर्ना नाही कि हम्र थारू भाषाम प्रगतिशील साहित्यके सिर्जना कर्ना व वाकर जग बैसैना हमार...

लक्की चौधरी लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा निर्वाचनलाई यसको मेरुदण्ड मानिन्छ । मताधिकार प्राप्त प्रत्येक नागरिकलाई आफूले चुनेका जनप्रतिनिधिमार्फत् शासन व्यवस्थामा प्रत्यक्ष तथा परोक्ष सहभागिता जनाउने अधिकार रहन्छ । नागरिकले विना डर, गोप्य तरिकाले आफूले इच्छाएको व्यक्ति वा उम्मेदवार छान्न पाउँछन् । त्यसैले निर्वाचन हरेक नागरिकको मताधिकार प्राप्त गर्ने अवसर हो । नागरिकको चित्तबुझ्दो...

विवाहित थारु महिलाले छोराछोरीको सफलताको कामना गर्दै निराहार वस्ने व्रत जितिया व्रत हो । विवाह गरेर जन्मघर छोडेर कर्मघर गइसकेकी छोरीचेलीलाई विशेषगरी जितियामा माइतीले बोलाएपछि वा माइती पक्षबाट लिन आएपछि मात्र माइती जाने चलन छ । विवाहित छोरीचेली जितियामा माइती आएपछि मनै हर्षित हुन्छ । माइतीसँग मिलन भएको आभास हुन्छ...

हम्र गोचालीरुपी ढुंगाह समाजरुपी तलवम एक्ठोर ढुंगा फक्ली तब पानीम एक्ठोर तरंग उत्पन्न ह्वाए गइल । जेहिह चेन रियाक्सन कठ । यह तरंग हो जौन तरंग हमार शोषित पीडित थारू समाजमसे प्रगतिशील साहित्यकार पैदा करल । बेस संस्था जन्माइल । काठमाडौंसे थारु संस्कृति पत्रिका निक्र भिरल । माओवादी जनयुद्धक् लाग...

वि.सं. २०२६ सालक बात हो । मै कक्षा १० के विद्यार्थी रनहु‘ । म्वार ड्यारा अशोक चौधरीजीके घर दाङ, मघैम रह । सायद वह साल फागुन महिना बिहान ८ बजेके समय रहल हुई । मै अङनम बैठक पढतहु‘ । वह समय दाङ्, गुलरियाके ऋषिराम चौधरीजी व महिसे उमेरले बडा एक...

थारु अत्वारी पर्व आइतबारबाट अपभ्रंश हुँदै अतवारी, अटवारी अर्थात् अत्वारीको रुपमा स्थापित भयो । आइतबार पर्ने पर्व भएकाले त्यो नाम जुरेको मान्न सकिन्छ । नेपाली भित्तेपात्रोले अझै यो पर्वलाई चिन्दैन । त्यसैले यो पर्वको तीथिमा एकरुपता हुन सकिरहेको छैन । यो पर्व नितान्त थारु समुदायको मौलिक पहिचान बोकेको पर्व हो...

लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा निर्वाचनलाई यसको मेरुदण्ड मानिन्छ । मताधिकार प्राप्त प्रत्येक नागरिकलाई आफूले चुनेका जनप्रतिनिधिमार्फत् शासन व्यवस्थामा प्रत्यक्ष तथा परोक्ष सहभागिता जनाउने अधिकार रहन्छ । नागरिकले विना डर, गोप्य तरिकाले आफूले इच्छाएको व्यक्ति वा उम्मेदवार छान्न पाउँछन् । त्यसैले निर्वाचन हरेक नागरिकको मताधिकार प्राप्त गर्ने अवसर हो । नागरिकको चित्तबुझ्दो निर्वाचन...

नेपाली समाज चाडपर्वमा धनी छ । समुदायका आफ्नै मौलिक संस्कार र संस्कृति छन् । संस्कृतिका धनी नेपालीहरु यिनै संस्कृतिकै माध्यमबाट आफ्ना दुःख पीडा र खुशीयालीमा थोरै भएपनि मनोरञ्जन लिन्छन् रमाउँछन् । गरिबी, अशिक्षा र भोकमरीले गाँजेको हाम्रो समाज दुःखमा मन बहलाउने माध्यम बन्नेगरेको छ । नेपाली समाजमा नागपञ्चमी ‘गुरही’ मनाउनुको...