विचार

१७ फागुन ०७२ मा काठमाडौंको होटल ¥याडिसनमा ‘संघीयता र मिडिया’ विषयक् कार्यक्रममा क्यानेडियन विज्ञहरुको प्रस्तुतिले एकछिन कानको कन्सरी नै ततायो । कार्यपत्र सन्तुलित थियो तर प्रस्तुति निराशावादी । कारण, संघीयताको चुनौतिलाई उनीहरुले बढी जोड दिए । एकछिन त लाग्यो, संघीयता त समस्या मात्रै रहेछ । कार्यपत्र प्रस्तोतालाई बीचैमा रोक्नुप¥यो ।...

नेपाली कांग्रेसका महाधिवेशन प्रतिनिधिले पार्टीको १३ औं महाधिवेशनलाई नयाँ कार्यसमिति चयन गर्दै सम्पन्न गरे। वैचारिक र सैद्धान्तिक बहसले कुनै स्थान नपाए पनि लोकतान्त्रिक विधि, प्रक्रिया र अभ्यासका हिसाबले कांग्रेसको यो अधिवेशन अब्बल थियो। देशभित्र र बाहिर रहेर कांग्रेसको यो अधिवेशनलाई नियाल्नेले शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको नयाँ कार्यसमितिले पार्टीलाई एकताबद्ध र सुदृढ बनाउँछ...

भारत भ्रमणबाट भारतसँग कटुतामा केही कमी भएको अवस्थामा प्रधानमन्त्री ओलीको चीनतर्फ हुन लागेको भ्रमणलाई विशेष महत्वकासाथ हेरिएको छ । भूकम्पबाट उत्पन्न संकटले नेपालीहरुको जनजीवन कष्टकर भएको अवस्थामा नेपालको संविधानप्रति असन्तुष्टि जनाएर भारतबाट लागू गरिएको अघोषित नाकाबन्दीले मुलुकको अस्तित्व नै संकटमा परेको अवस्थामा केही सहज भएको लगत्तैपछि हुनलागेको मित्रराष्ट्रको भ्रमणले गर्दा...

मानव सभ्यताको शुरुवातको समय देखि नै सम्पदाको ज्ञान विभिन्न समुदायहरु, जातजातिहरुबीचमा पुस्तौ पुस्ता एकपछि अर्कोगरी हस्तान्तरण हुँदै गएको पाइन्छ । नेपाल त्यसैपनि बहुभाषी, बहुधार्मिक तथा धर्मनिरपेक्ष, बहुसाँस्कृतिक देश, २०११ को केन्द्रीय तथ्यांकअनुसार १२६ विभिन्न जातजातिहरु र १२३ भाषाभाषी समूहहरु यहाँ छन् । यी सबै जातजातिहरुको आफ्नै साँस्कृतिक तथा ऐतिहासिक पहिचान...

कर्णालीको दुईवटा भंगालोकोवीचमा निक्कै संबेदनशील अवस्थामा रहेको तापुलार्इ भौराटप्पा भनेर चिनिन्छ । थारु जातिहरुको बाहुल्यता रहेको यो क्षेत्र सांस्कृतिक हिसाबले निक्कै धनी तर आर्थिक र राजनीतिक हिसाबले पछाडि पारिएको छ । क्षेत्रफलको अनुपातमा नेपालको सबभन्दा बढी थारु जातिहरुको बसोबास गर्ने यो क्षेत्र बिकासको दृष्टिकोणले राज्यबाट ठगिएको छ । यस क्षेत्रमा ८५...

नयाँ संविधानको प्रस्तावनामा ‘सामन्ती, निरंकुश, केन्द्रीकृत र एकात्मक राज्य व्यवस्थाले सृजना गरेका सबै प्रकारका विभेद र उत्पीडनको अन्त्य गर्ने’ उल्लेख छ । तर यी लेखिने र गरिने कुरा मात्रै हुन् । व्यवहारमा अहिलेका नेता र शासककै चिन्तनमा त्यस्तो विभेद र उत्पीडन हावी छन् । व्यवस्थापिका संसदमा यस्तो कुनै दल छैन,...

आजभोली सञ्चारमाध्यममा भ्रष्टाचारको सवालले प्रमुख स्थान पाउन थालेको छ । नुनदेखि सुनसम्म र नीति निर्माता देखि नीति कार्यान्वयनका तहसम्म भ्रष्टाचार हुनेगरेको तथ्य देखिन थालेको छ । उच्च पदस्थ कर्मचारी तथा नेताहरुबाटै नीतिगतरुपमै भ्रष्टाचार गर्ने गराउने परम्परा व्याप्त देखिन्छ । भ्रष्टाचार निवारण गर्नकालागि निर्माण भएका कानुन र सोही बमोजिम भ्रष्टाचारका मुद्दामा...

ज्ञान के हो ? भनिरहनु नपर्ला, ज्ञान कुनै विषयमा जानकारी हुनु र बुझाई बनाउनु हो जसलाई सैद्धान्तिक र व्यवहारिक सीपकारुपमा वर्गीकरण गर्न सकिन्छ । ज्ञान कसरी प्राप्त हुन्छ त ? ज्ञान जीवन चलाउन जीवनवृत्तिका लागि गरिने श्रमव्यवहारबाट प्राप्त हुन्छ । वाणी, बहस, संवाद, अन्तरक्रिया, अध्ययन अवलोकन र अभ्यास आदि माध्यमवाट...

फागुन ४ गतेको व्यवस्थापिका संसदमा प्रधानमन्त्री केपी शर्माओलीले भन्नुभयो, ‘मेरो भारत भ्रमण अघि राजनीतिक संयन्त्र गठन हुन्छ ।’ एकतर्फी भएपनि दुई दिनपछि फागुन ६ गते परराष्ट्रमन्त्री कमल थापाको संयोजकत्वमा ११ सदस्यीय संयन्त्र गठन त भयो । तर संयन्त्रमा थापा आफै संयोजक र आफै सदस्य छन् । भारत भ्रमणमा जानुअघि नै...

राणा प्रधानमन्त्री चन्द्रशम्शेरका पालामा नेपालमा दास वा बन्धकलाई मुक्त गरिएको इतिहास पढन पाईन्छ । तत्कालिन अवस्थामा दास वा बन्धकहरुलाई मुक्त गरिएको भएपनि मुलुकमा यस्तो प्रतिबिम्ब दिनेखालको् अन्यायपुर्ण श्रम सब्बन्ध नेपालमा हालसमेत कायम रहेको     छ । नेपालको संबैधानिक र राजनैतिक परिवर्तनको श्रृङ्खला निकै लामो भएपनि यस्तो परिवर्तनले नेपालका दास...